Gewonde varkens bij FDF-voorman Van den Oever

Ongehoord publiceert beelden van varkens gefilmd bij Van den Oever VOF, het bedrijf van de voorman van Farmers Defence Force (Mark Van den Oever). De opnames zijn gemaakt in april 2020 en tonen ‘Beter Leven’ varkens in kale hokken op roostervloeren waaronder zich een mestkelder bevindt. Meerdere dieren hebben rood ontstoken ogen en necrotiserende wonden aan de oren.

Oogontsteking

Varkens met rode ogen zijn een aanwijzing dat de dieren in een ongezond stalklimaat leven. Stof en hoge ammoniakconcentraties (afkomstig uit o.a. mestkelders onder de stalvloer) irriteren neus- en oogslijmvliezen. De ogen raken ontstoken, wat gepaard gaat met pijn en jeuk. Oogontstekingen kunnen ernstige vormen aannemen en tot blindheid leiden. In een studie van WUR werd vastgesteld dat de ammoniakconcentraties in 31% van de onderzochte vleesvarkenshokken ongezond hoog waren, wat in 21,3% van de onderzochte hokken leidde tot rode, geïrriteerde ogen bij de varkens.1

Oornecrose

Oornecrose is te herkennen aan de zwarte punten en bloederige wonden aan de oren van varkens. Oornecrose is een gevolg van oorbijten. Wanneer varkens aan elkanders oren bijten ontstaan wondjes die infecteren door bacteriën. De oren raken niet meer goed doorbloed, en de oorpunten sterven af. Naarmate de infectie vordert, wordt het oor dik en gezwollen. Uiteindelijk kunnen bacteriën via de wonden dieper het lichaam binnendringen, en organen aantasten waardoor het varken ernstig ziek wordt met risico op sterfte.2

Bijterij

Oorbijten is vergelijkbaar met staartbijten en andere vormen van bijterij. Het gaat om een gedragsstoornis met als voornaamste oorzaak verveling en onvoldoende stimulatie. De varkens zijn ongelukkig en uiten hun stress en frustratie op soortgenoten. Andere bronnen van frustratie zijn: een slecht stalklimaat, het samenleven met teveel dieren in een kleine ruimte, of problemen met voersamenstelling en de wijze van voerverstrekking.23

Bijterij is een werelddwijd probleem in de varkenshouderij. Staartbijten komt op 50% van de Nederlandse varkenshouderijen voor, zowel in reguliere als in biologische bedrijven.4 Over oorbijten zijn geen specifieke schadecijfers bekend, maar de verwachting is dat de cijfers over oorbijten overeenkomen met de cijfers over staartbijten.2

Een vaak toegepaste ‘maatregel’ om schade door bijterij enigszins te beperken is het preventief couperen van staarten bij biggen kort na de geboorte. Couperen is een pijnlijke ingreep, omdat bij jonggeboren biggen de perifere zenuwen reeds ontwikkeld zijn tot in de punt van de staart. Met een verhit apparaat wordt het staartje zonder verdoving afgeknipt en wordt de wond tegelijkertijd dichtgeschroeid. Staarten couperen biedt echter geen echte oplossing. Ook bij varkens met afgeknipte staartstompjes komen uitbraken van staartbijten voor. Bovendien kan het probleem van staartbijten verschuiven naar oorbijten, zoals te zien op de beelden van Van den Oever VOF.5

Over Van den Oever VOF

Van den Oever VOF op de Kievitsdwarsweg in Sint Hubert is gespecialiseerd in fruitteelt, kerstbomenkwekerij en varkensmesterij. De varkensstal van het bedrijf biedt plaats aan 1000 vleesvarkens onder het Beter Leven keurmerk (1 ster) van de Dierenbescherming, met “25% meer ruimte en speelgoed voor de varkens in elk hok”.67 De dieren komen op het bedrijf wanneer ze 10 weken oud zijn, en worden gedurende 4 maanden vetgemest tot een slachtgewicht van 120 kg. Van den Oever VOF ontvangt Europese subsidies in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. In 2018 ging het om 25.592,43 euro en in 2019 om 29.061,93 euro. Tegenover het Financieel Dagblad stelden FDF-bestuurders dat de door RVO gepubliceerde subsidiebedragen ‘onjuist’ waren, en dat er stappen zouden ondernomen worden tegen het openbaar maken van deze informatie door het Dagblad.10